Środki ochrony osobistej – jak dbać o bezpieczeństwo pracownika?

Środki ochrony osobistej czy inaczej środki ochrony indywidualnej, to specjalistyczne artykuły służące ochronie zdrowia i życia pracowników. Chronią przed jedną lub większą liczbą zagrożeń. Powinny być dopasowane do rodzaju danego zagrożenia, W Polskim prawie pracodawca zobowiązany jest do nieodpłatnego udostępnienia pracownikom odpowiednich środków BHP.

Środki ochrony indywidualnej – czyli co?

Artykułami BHP nazywa się wiele rzeczy między innymi:

• Specjalistyczną odzież ochronną taką jak ochraniacze barku, klatki piersiowej czy brzucha;
• Środki ochrony kończyn np. obuwie ochronne, ochraniacze stóp, kolan, łokci, dłoni itd.
• Środki ochrony głowy np. hełmy;
• Środki ochrony twarzy i oczu np. specjalne okulary ochronne
• Środki ochrony słuchu np. nauszniki, wkładki przeciwhałasowe
• Środki ochrony układu oddechowego oddzielające cały organizm np. kombinezony gazoszczelne
• Środki chroniące przed upadkiem z wysokości

Do środków ochrony osobistej nie zalicza się mundurów, gdy nie mają zapewniać ochrony życia i zdrowia. Środków wykorzystywanych przez policję, wojsko i inne służby utrzymania porządku publicznego. Nie zalicza się też wyposażenia służb ratowniczych i pierwszej pomocy, wyposażenia sportowego, środków do odstraszania czy samoobrony, środków używanych na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym i urządzeń do wykrywania zagrożeń.

Według przepisów prawa pracodawca nie może zezwolić na pracę pracownika bez wyposażenia go wcześniej w niezbędne na danym stanowisku pracy środki ochrony indywidualnej. Artykuły BHP są własnością pracodawcy, który nieodpłatnie ich użycza pracownikom. Osoby wykonujące czynności inspekcyjne czy też incydentalne prace na terenie fabryki również powinny być wyposażone w środki BHP. Obowiązkiem pracownika jest prawidłowe zgodne z przeznaczenie używanie artykułu. Pracodawca ma prawo do kontrolowania tego obowiązku.

Właściwy wybór odpowiednich środków BHP

Niezbędne środki ochrony indywidualnej określa pracodawca po wcześniejszej konsultacji z pracownikami. Rodzaje artykułów BHP różnią się nie tylko ze względu na różnice poszczególnych zakładów pracy, ale też z powodu wymagań konkretnych stanowisk. Właściwy wybór dobrych środków ochrony indywidualnej związany jest ze wcześniejszym skrupulatnym badaniem możliwego ryzyka, zebraniem i rozpatrzeniem informacji bezpośrednio od pracowników, którzy w przyszłości mają stosować dane środki na konkretnym stanowisku pracy. Informacje, które należy zebrać, dotyczą:

• Rodzaju danej pracy i jej charakterystyki;
• Kategorii czynników szkodliwych i niebezpiecznych oraz natężenia danego czynnika;
• Najbardziej narażonych na potencjalne niebezpieczeństwo części ciała;
• Pozycji, jakiej wymaga dane stanowisko pracy;
• Czy stanowisko wymaga przemieszczania się? Jeśli tak, to jaki jest tego zasięg;
• Zwrócenia uwagi, jakim sposobem wentylowane jest powietrze w pomieszczeniu pracy;
• Oceny stopnia uciążliwości pracy;
• Jak długo pracownik przebywa w strefie niebezpiecznej czy skażonej;
• Zagrożeń zewnętrznych dodatkowych, czyli np. pożar.

Warto pamiętać, że to pracodawca jest odpowiedzialny za prawidłowy dobór środków ochrony indywidualnej. Zgodnie z art. 2376 §3 kp do obowiązku pracodawcy należy udostępnienie artykułów BHP spełniających wymagania oceny zgodności. Wymagania zostały sprecyzowane w ustawie o systemie oceny zgodności oraz opublikowanym rozporządzeniu w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej. Środki BHP spełniające wymagania oznakowane są znakiem CE. Obowiązkowe jest również zapoznanie pracowników ze szczegółową instrukcją stosowania danych artykułów BHP. Przepisy prawa nakładają obowiązek konserwacji, prania, odpylania i odkażania środków BHP na pracodawcę i nie może on powierzyć tego pracownikom. Środki ochrony indywidualnej mogą być używane do czasu utraty ich cen ochronnych, wówczas pracodawca powinien niezwłocznie udostępnić pracownikom nowe właściwe artykuły BHP.